Być czy nie być VATowcem? Kiedy nie masz wyboru? (artykuł zamieszczony w „Kreatorka Jutra”)

Podatek VAT, to podatek, którym jest objęta ogromna większość towarów i usług.

Płatnik podatku VAT do sprzedawanych przez siebie towarów i usług dolicza 23 % (ewentualnie 8, 5 lub 3). Z drugiej strony, od zakupionych przez siebie towarów i usług może odliczyć ten podatek. Mówiąc inaczej, to, co Twoja firma-”vatowiec” będzie musiała wpłacić do urzędu skarbowego to różnica pomiędzy VAT uzyskanym ze sprzedaży (podatek należny) a VAT zapłaconym przy zakupie (podatek naliczony). Co to znaczy?

Kupujesz towary (do odsprzedaży) i usługi (np. najem lokalu) za 5 000 zł netto + 1 150 zł podatku VAT.

  • 1 150 zł to Twój VAT naliczony.
  • Sprzedajesz towar za 8 000 zł + 1 840 zł = 9 840 zł
  • 1 840 zł to Twój VAT należny
  • VAT należny – VAT naliczony = kwota, którą wpłacisz do urzędu skarbowego
  • 1 840 – 1 150 = 690 zł

Wygląda na to, że VAT, to tylko kolejne, niepotrzebne obciążenie dla Twojej firmy. Ale to nie do końca prawda.

Czy opłaca się być VATowcem, czy może lepiej wybrać zwolnienie z VATu? Dopóki sprzedaż Twoich towarów i usług nie przekroczy rocznie 150 tys. zł możesz sama wybrać, czy chcesz być czynnym podatnikiem VAT, czy wolisz omijać ten podatek z daleka. Są jednak 2 sytuacje, kiedy nie musisz się zastanawiać, bo ustawa o VAT nie daje Ci wyboru.

To, co zmierzasz sprzedawać podlega zwolnieniu z podatku VAT niezależnie od wielkości sprzedaży

Listę towarów i usług zwolnionych znajdziesz w art.43 Ustawy o podatku od towarów i usług. Pamiętaj aby uważnie przeczytać ten artykuł, bo wiele usług podlega zwolnieniu tylko wtedy gdy są spełnione dodatkowe warunki. Od takiej sprzedaży płacić VATu nie będziesz. W artykule wymienione są m.in.:

  • usługi w zakresie opieki medycznej świadczone przez lekarzy, pielęgniarki, techników dentystycznych,
  • usługi nauczania języków obcych,
  • usługi ubezpieczeniowe,
  • usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych.

Przykład 1:

Monika chce założyć szkołę językową. Usługi nauczania języków obcych są wymienione w art.43 ust.1 pkt.28 jako zwolnione z podatku VAT. Monika, dopóki nie zechce rozszerzyć działalności o sprzedaż innych usług lub towarów, nie będzie płatnikiem podatku VAT, nawet jeśli jej sprzedaż przekroczy 150 tys. zł rocznie.

Przykład 2:

Iwona będzie prowadzić kursy tańca dla dzieci i dorosłych. Czy takie usługi są zwolnione z VAT?  Nie są. Iwona może tylko skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, czyli ze względu na sprzedaż nieprzekraczającą 150 tys. zł, rocznie ale po przekroczeniu takiej kwoty, będzie musiała zarejestrować się jako podatnik VAT czynny i rozliczać podatek VAT od swoich usług. Usługi wykonywane przez Iwonę nie są wyszczególnione w ustawie jako zwolnione, zatem są objęte podatkiem VAT.

Jeżeli sprzedajesz towary lub świadczysz usługi wymienione w ar.113 ust.13, stajesz się podatnikiem VAT od pierwszej sprzedaży, bez prawa do skorzystania ze zwolnienia ze względu na niewielkie obroty.

Na liście są m.in.

  • wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
  • towary opodatkowane podatkiem akcyzowym,
  • nowe środki transportu,
  • usługi doradcze (z wyjątkiem doradztwa rolniczego),
  • usługi prawnicze,
  • usługi jubilerskie.

Zatem sprzedając biżuterię ze złota lub świadcząc usługę doradczą, powinnaś się zarejestrować jako podatnik VAT czynny, składając w urzędzie skarbowym formularz VAT-R.

Przykład 3:

Ania wykonuje projekty budowlane i architektoniczne na zamówienie klientów. Dopóki tylko wykonuje projekty, może korzystać ze zwolnienia z VAT (zakładając, że roczna sprzedaż będzie poniżej 150 tys. zł). Kiedy zacznie doradzać klientom, wówczas powinna zarejestrować się jako podatnik VAT.

Przykład 4:

Bogusia sprzedaje biżuterię z masy plastycznej, ma niewielki obrót roczny z tego tytułu, może korzystać ze zwolnienia z VAT. Chciałaby stosować w swoich kolczykach srebrne zapięcia. Od momentu pierwszej sprzedaży takiej biżuterii ze srebrem Ewa traci prawo do zwolnienia z VAT. Poza tym powinna w takiej sytuacji mieć kasę fiskalną, niezależnie od wielkości sprzedaży.

Przykład 5:

Basia jest dyplomowaną dietetyczką. Otworzyła prywatny gabinet, w którym przyjmuje pacjentów i doradza im, jak zrzucić zbędne kilogramy, układa indywidualne diety, czyli świadczy usługi doradcze. Wygląda na to, że powinna się udać do urzędu skarbowego i zarejestrować jako VATowiec. Otóż niekoniecznie. Usługi świadczone przez Basię to usługi usług polegających na profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczonych przez uprawnione do tego osoby. Urzędy skarbowe w indywidualnych interpretacjach potwierdzają prawo do skorzystania ze zwolnienia dla takich usług. Inaczej będzie, gdy Basia zechce wprowadzić porady dietetyczne przez internet. Tutaj zdanie aparatu skarbowego jest inne i świadcząc usługi poradnictwa on-line w zakresie dietetyki, Basia nie może zastosować zwolnienia z podatku VAT.

Przykład 6:

Ewa prowadzi działalność, świadcząc usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego i doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Pośrednictwo ubezpieczeniowe znajduje się na liście usług zwolnionych z VAT, doradztwo z kolei obliguje do zarejestrowania firmy jako podatnika VAT czynnego. Ewa, sprzedając usługę ubezpieczeniową, stosuje stawkę VAT „zwolnioną”, czyli nie dolicza podatku do takiej usługi, natomiast wykonując usługę doradztwa biznesowego, musi doliczyć do niej 23% podatku od towarów i usług. Przy jednych i drugich usługach Ewa nie ma wyboru, nie może zastosować innej stawki.